آموزش و توانمندسازی شوراهای اسلامی روستا
آموزش مستمر و هدفدار به عنوان يكي از اركان توسعة منابع انساني تلقي مي‌شود و اين مسأله مأموريتي خطير را برعهدة برنامه ریزان آموزش مي‌گذارد تا به آماده ساختن نيروها براي قبول، پذيرش و همگامي با تغييرات از يك‌سو و تربيت افراد كارآمد و با اعتماد به نفس از سوي ديگر همت گمارند. بهترين مكانيزمي كه مي‌تواند اين مهم را به انجام رساند « ساماندهی برنامه ریزی و اجرای آموزشهای کاربردی و مستمر» است.
تشكيل شوراهاي اسلامي به استناد قانون وظايف، تشكيلات و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب1375 و اصلاحات بعدي آن را بايد به عنوان نقطة‌عطفي در فرايند شكل‌گيري نهادهاي مدني و مردم‌سالار تلقي نمود. در واقع تشكيل شوراها باعث مي‌گردد تا با مشاركت مردم در ساختار قدرت و تصميم سازي، مشكلات موجود را مرتفع ساخته در بهبود شرايط اجتماعي به عنوان عنصري مؤثر ظهور يابند.
آموزش شوراهاي اسلامي
نقش به‌سزايي در تغيير نگرش، باور و انتقال اطلاعات و دانش به مردم و بهينه نمودن اجراي وظايف مندرج در قانون ايفا مي‌نمايد و سبب تسريع و تسهيل در اجراي برنامه‌هاي توسعه‌اي در نقاط روستايي مي‌گردد.
لذا با توجه به مطالب پيش‌گفته ضرورت دارد در راستای توسعه منابع انساني بهسازي و ارتقاي سطح دانش و تخصص اعضای شوراي اسلامي و همچنین تعامل و مشارکت شوراها با دهیاریها و مردم برنامه آموزشی مدونی با رعایت چارچوب های آموزشی نیازسنجی، برنامه ریزی، طراحی و اجرا گردد.
اهمیت و ضرورت توانمندسازی آموزشی شوراهای اسلامی روستا
دهیاریها با داشتن اعضای شوراهای اسلامی توانمند، متعهد، ماهر و با انگيزه، بهتر خواهند توانست به اهداف و برنامههای آتی خود دست یابند. توانمندسازي، سالم‌ترين روش سهيم نمودن اعضای شوراهای اسلامی در تقسیم قدرت در روستاست. با اين روش حس اعتماد، انرژي مضاعف، غرور، تعهد و خوداتكايي در اعضای شورا ايجاد مي‌شود و حس مشاركت‌جويي در امور مرتبط با روستا افزايش يافته، در نهايت بهبود عملكرد و توسعه پایدار روستا را به دنبال خواهد داشت.
بنابراين لازمه دستيابي به هدفهاي عالیه توسعه روستا، مديريت مؤثر و توانمند نمودن هماهنگ اعضای شوراهای اسلامی و دهیاران است. اهم دستاوردهایی که از طریق توانمندسازی آموزشی اعضای شوراهای اسلامی روستا به دست خواهد آمد به شرح ذیل است:
- افزايش كارآئي و اثربخشي در ارائه خدمات دولتي و بهبود خدماترساني در پاسخگويي به مردم؛
- کاهش فسادهای مالی و اداری ناشی از عدم آگاهی از وظایف؛
- درک بهتر از نیازهای حال و آینده روستا؛
- ارتقاء سطح كيفي عملكرد اعضای شوراهای اسلامی از طريق افزايش سطح دانش و مهارت؛
- توانمندسازي اعضای شوراهای اسلامی در زمينههاي بهبود وظايف نظارتی؛
- آمادهسازي اعضای شوراهای اسلامی براي تعامل و درک نیازهای جامعه روستایی؛
- رشد فضائل اخلاقي، فرهنگ سازماني و بهبود روابط انساني؛
- بهبود ارتباطات ميان اعضای شوراهای اسلامی و دهیاریها؛
- ايجاد احساس بهتر در مشاركت با مردم، شوراي اسلامي روستا و دولت و اصلاح تصميم‌گيريها و پياده‌سازي برنامه‌هاي توسعه در روستا.
چالشهای آموزش اعضای شوراهای اسلامی روستا
همانگونه ذکر گردید با برنامهریزی منسجم و هدفمند میتوان با دورههای آموزشی اعضای شوراهای اسلامی روستا را ساماندهی، برنامهریزی و اجرا نمود، البته در طی این فرایند مشکلات و چالشهایی وجود دارد که اهم آنها به شرح ذیل است:
- پایین بودن سطح سواد و تحصیل شوراهای اسلامی روستا به خصوص در روستاهای با درجه پایین؛
- ضعف منابع مالی مشخص برای اجرای دورههای آموزشی؛
- عدم هماهنگی در اجرای برنامههای آموزشی از سوی نهادهای متولی آموزش شوراها؛
- عدم وجود نظام جامع آموزش و به روز برای شوراهای اسلامی روستا؛
- عدم انگیزش لازم برای گذراندن دورههای آموزشی از سوی اعضای شوراهای اسلامی(نبود مشوق)؛
- ضعف اجرای آموزش همگام کارکنان دهیاریها و شوراهای اسلامی.
جایگاه آموزش شوراهای اسلامی روستا در قوانین
– به استناد بند 7 مادة 88 قانون تشكيلات، وظايف انتخاب شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و اصلاحات بعدي آن، شورای عالی استانها وظيفة برنامهريزي به منظور آموزش و آشنايي اعضاي شوراها با وظايف خويش از طريق دوره‌هاي كوتاه مدت كاربردي در قالب امكانات موجود كشور با همکاری وزارت کشور و سایر وزارتخانه ها و سازمانهای اجرائی ذی‌ربط را به عهده دارد، لذا تحقق و انجام اين وظيفة بنيادي نيازمند وجود برنامهريزي دقيق و منطقي متكي بر يك نظام هماهنگ از پيش تعريف شده را طلب مي‌نمايد.
– همچنین به استناد ماده 6 اساسنامه سازمان شهرداريها و دهياريهاي كشور و در راستاي انجام این وظایف قانونی توجه به امور آموزش مورد توجه قرار گرفته است تا تفکر و دانش توسعه در بین دهیاریها، بستر سازی، ساماندهی، ارتقاء و گسترش یابد و ضمن توسعه آموزش های پایهای نگرش تعامل دو سویه بین شوراها دهیاریها نهادینه شود. بر همین اساس وزارت کشور و شورای عالی استانها ضمن برنامهریزی، اجرا و نظارت بر برنامه های آموزشی کارکنان دهیاریهای و شوراهای اسلامی روستا، ضرورت دارد آموزش مستمر شوراهای اسلامی روستا را همگام با آموزش کارکنان دهیاری ها را با همکاری استنانداری ها مد نظر قرار دهند.
برگرفته از کتاب آموزه های مدیریت شورا(نشر شهروستا)
