پژوهش: تخلفات ساختمانی؛علل و انگیزه های موثر در بروز آن(مطالعه موردی:شهر ایلام)

این پژوهش به صورت کتابچه آموزشی تهیه شده است. نویسنده دکتر رسول دارابخانی است که کتاب مبانی آگاهی از حقوق شهروندی توسط ایشان نیز از طریق همین نشر منتشر شده است.
يکي از وظايف مهم شهرداريها ، وظايف نظارتي همچون: نظارت بر ساخت وسازها و صدور پروانة ساختماني است. با اين حال، نظارت و کنترل ضعيف شهرداري و سازمان نظام مهندسي بر ساخت وسازها باعث افزايش تخلف سودجويان مي شود. شفاف نبودن ضوابط و مقررات از ديگر عواملي است که باعث افزايش تخلفات ساختماني مي شود. توسعة تخلفات ساختماني و دامن زدن به آن، با مقولهايی به نام جريمه، شهر را در درازمدت به اثرهاي منفي برگشت ناپذيري دچار مي نمايد. همچنین تخلفات ساختمانی دارای آثار و تبعاتی هم برای ساکنان ساختمانها (از قبیل کمبود پارکینگ ،کاهش اسایش ساکنان و…) و هم برای منظر و سیمای شهری (از قبیل تخریب منظر و خط آسمان شهری، سایه اندازی بر معابر و ساختمان های همجوار، پیش روی به حریم بناهای مجاور، شلوغی بیش از حد معابر با پارک خودرو ، ترافیک معابر و…) دارد.مهمترين عواملي که باعث افزايش تخلفات ساختماني در شهرها مي شوند، عبارتند از: رشد بي روية جمعيت و افزايش مهاجرت به شهرها، افزايش قيمت زمين، مسکن و مصالح، عدم نظارت بر ساخت و سازهاي شهري، ناکارآمدي قوانين مربوط به ساخت و ساز و استفاده از جريمة مربوط به تخلفات ساختماني به عنوان منبع درآمد شهرداريها، ناکارآمدي طرح هاي شهري، طولاني بودن مراحل صدور پروانة ساختماني وسایر عوامل دیگر. طی سالهای گذشته، جرائم ساختمانی در شهرهای ایران رو به افزایش بوده كه این روند شهرها را از بافت و استخوانبندی درست و كارآمد محروم می سازد.شهر ایلام نیز از این امر مستثنی نبوده لذا گزارش پژوهشی حاضر در جهت دستیابی به علل و انگیزه های تخلفات ساختمانی در شهر ایلام تنظیم شده است.در این پژوهش علل بروز تخلفات ساختمانی شهر ایلام به چهار علت تقسیم شده است ؛علل مدیریتی ،قانونی و نظارتی،اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی.به منظور تبیین متغیرهای مستقل از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است. بررسی نتایج آزمون نشان داد که خطای متغیرهای منتخب (قانونی ،اقتصادی ، اجتماعی ، مدیریتی )با احتساب سطح معناداری ، کمتر از 05/0 می باشد و این نشان می¬دهد که¬ متغیرهای منتخب شده از توزیع غیرنرمال برخوردار هستند. لذا با توجه به غیر نرمال بودن متغییرها از آزمون های ناپارامتریک اسپرمن و فریدمن برای آزمون فرضیات استفاده شده است. همه فرضیه ها (به نظر می¬رسد بین عوامل مدیریتی ، قانونی ،اجتماعی و اقتصادی با بروز تخلفات ساختمانی ارتباط معناداری وجود دارد) اثبات شدند؛ بدین ترتیب که سطوح معنا¬داری برآورد شده متغییرها (اقتصادی ، اجتماعی ،مدیریتی و قانونی ) از سطوح آلفاهای مورد نظر(01/0) کمتر بوده و بنابراین همه فرضیه های پژوهش با 99% اطمینان و 01% خطا تأیید شدند.